[
    {
        "message": "CÁC EM HỌC SINH LỚP 7 TRONG VỤ VIỆC CÔ GIÁO BỊ HANH HUNG KHÔNG VÔ CẢM\n\nĐó là điều mình tin sau khi xem video ghi lại sự việc 2 phút đáng buồn trong một lớp học. Vì sao mình có niềm tin đó? Vì mình nhìn thấy những phản ứng sốc và hành vi tự xao nhãng của một số em trước một sự kiện quá sức chịu đựng về mặt tâm lý. \n\nHai bạn ngồi ngay sau bạn hanh hung cô giáo và chứng kiến mọi việc rõ nhất có phản ứng sốc rõ ràng. Một em ngay từ sớm đã giật đứng lùi lại và lấy hai tay che miệng rất lâu. Em còn lại lúc sau đứng nép và có xu hướng quay mặt vào bức tường trong một khoảng thời gian. Sự tê liệt là biểu hiện rất rõ của phản ứng sốc. Trong sự tê liệt ấy, rất khó để đưa ra những quyết định hành động theo kỳ vọng thông thường của một người bình tĩnh quan sát sự việc qua camera.\n\nMột bạn nam ngồi bàn đầu đưa hai tay che mắt trong phần lớn thời gian và có xu hướng quay sang bạn bên cạnh để neo nguồn chú ý của mình. Một bạn nam khác đứng lên, giơ bàn tay lên mắt và tự nhìn, đó cũng có thể là phản ứng tự tách rời khỏi tình huống căng thẳng.\n\nKể cả những hành vi ngược với kỳ vọng về sự chính trực nhất cũng có thể là sự thể hiện bên ngoài của nỗi sợ và sự tê liệt. Nhiều em quan sát sự việc rồi quay sang nói cười. Có em đi ngang qua mà không hề tỏ ý muốn giúp đỡ. Nhìn từ con mắt bên ngoài, những hành động ấy vô cảm lắm. Nhưng ở tuổi thiếu niên ấy, bên trong các em có thể sống động hơn rất nhiều: “Mình đây cứng rắn, chẳng việc gì phải cuống lên”; “Đứa kia là bạn mình, mình quý nó”; “Sao lại có người bị đanh chứ, chắc là người đó làm sai điều gì rồi”;... \n\nRồi chiếc rèm cửa lớp học được kéo lại. Rèm được kéo nghĩa là nỗi hổ thẹn khởi lên. Nhưng các em không biết hoặc chỉ biết lặp lại những điều được thấy khi người lớn xử lý nỗi hổ thẹn: che nó đi, thay vì nhìn sâu vào nó để tìm hướng giúp đỡ và cải thiện. \n\nDùng từ “vô cảm” là một sự đơn giản hóa những trải nghiệm phức tạp trong các em. Không chỉ là việc ngắt kết nối hoặc bất lực trước một tình huống không ngờ đến, mà còn cả sự thiếu vắng hình mẫu giải quyết vấn đề từ người lớn (trong nhiều tình huống xã hội mang tính làm gương khác) và thiếu niềm tin vào điều đúng đắn và nhân ái.\n\nMình tin rằng các em không vô cảm mà đang chịu đựng rất nhiều, bế tắc với chính cảm xúc trong mình và chưa có khả năng để mô tả cảm xúc. Mình có niềm tin ấy vì cũng từng là người chứng kiến sự kiện gây sốc ở khoảng cách rất gần. Hồi ấy, trên một chuyến xe bus, tài xế dừng xe lao xuống tat 2 nữ sinh cấp ba vì cho rằng nhóm học sinh quá ồn ào. Trên chuyến xe ấy có nhiều sinh viên, có một số người đi làm, nhưng sự im lặng nghẹt thở kéo dài là phản ứng đầu tiên. Vậy đó, chúng ta đều là người sáng suốt, biết nên làm gì khi là người ngoài cuộc. Và cũng chúng ta có thể lại tê liệt khi chứng kiến thật gần.\n\nMình không biết câu chuyện có thể khác đi thế nào, vì mình đã là người đầu tiên thịnh nộ khi ấy. Mình không biết hành động sáng suốt nhất cần làm là gì mà chỉ là không cầm được nước mắt khi một trong hai nữ sinh bị tat là người bạn hiền lành, đáng yêu mà mình hay khoác vai bá cổ những giờ ra chơi. \n\n“Mẹ cái thằng lái xe mày xuống đây” và những ngôn từ, ánh mắt có lẽ bị coi là hỗn láo với người lớn, mình đã làm vậy. Nhưng nếu mình không có kết nối cảm xúc đặc biệt với người bị hại, có lẽ mình cũng đã tê liệt, cũng sợ người tiếp theo bị vạ là mình, có lẽ cũng đang chỉ nghĩ trong đầu một cách lý trí là nên làm gì để an toàn và giải quyết phù hợp và bỏ lỡ thời điểm đáng ra cần một hành động nhất. Năm ấy mình 16 tuổi, lớn hơn các em học sinh lớp 7 cả về thể chất và sự trưởng thành tâm lý. Mình biết nỗi sợ và những xung đột nội tâm của người chứng kiến là thế nào. Hồi ấy không phổ biến internet, cũng chẳng có lời xin lỗi nạn nhân kể cả khi chúng mình vận động nhiều người trên xe bus ký vào đơn khiếu nại, kể cả khi nhiều người khi xuống xe cũng gọi điện phản ánh sự việc. Còn tổn thương cảm xúc, ít nhất với mình, vẫn bị gợi lại nhiều năm sau đó, về việc mình có sai lầm ở đâu không, về gánh nặng và tự trách bản thân yếu hèn, thiếu trưởng thành mà khi kể lại với phần lớn mọi người, mình đều thấy họ nhiệt huyết, dũng cảm, sáng suốt hơn mình – đứa thiếu niên chỉ cách những cú tat khoảng 50cm. \n\nRất lâu sau đó mình mới sáng tỏ rằng, những điều chúng ta nghĩ bản thân có thể làm khi quan sát qua chiếc màn hình hay được nghe kể lại, rất khác với điều chúng ta thực sự làm khi tình huống xảy ra.\n\nQuay lại với sự việc của các em học sinh lớp 7 vừa qua, mong là sự chăm sóc tâm lý không chỉ dành cho hai nhân vật chính.\n\nMong rằng cô giáo không bị sức ép luân lý của một nhà giáo và những ngôn từ khen ngợi về tính nhân văn mà nhà trường học đã dành cho cô, để hối thúc sự tha thứ. Cô giáo có thể lựa chọn ưu tiên chuẩn mực được kỳ vọng ở nhà giáo hơn nhu cầu tự nhiên của một người vừa trải qua bất công. Đó là một lựa chọn lý trí khó khăn. Nhưng mong cô giáo đừng thúc ép bản thân phải tha thứ và cao thượng ngay chính trong cảm xúc của mình. Cô giáo cần được tôn trọng tiến trình tổn thương cảm xúc và dần dần cắt nghĩa những cảm giác mơ hồ cô đang chịu: nỗi nghi ngờ bản thân về vị thế của một nhà giáo, nỗi tự trách bản thân đã làm gì mà không nhận được sự bảo vệ, cảm giác cô độc giữa những đứa trẻ có lẽ cũng đang mơ mồ về trải nghiệm cảm xúc vừa qua.\n\nMong rằng bạn học sinh có hành vi sai trái sẽ được đồng hành trong một tiến trình để tháo gỡ dần những xung đột trong mình và thực sự nhìn lại trải nghiệm vừa qua. Mặc dù vậy, sự giáo dục cần một người làm điều sai chịu trách nhiệm tương ứng với hành vi của mình và phù hợp với khả năng nhận thức vấn đề cao nhất có thể của bản thân.\n\nMong rằng những em học sinh chứng kiến sẽ không bị bỏ quên. Những em biểu hiện phản ứng sốc là những em có khả năng nói ra những điều đã chịu đựng. Những em mà hành vi bên ngoài dường như vô cảm cần được hướng dẫn để kết nối lại với nội tâm của mình. Cũng không ngoại trừ những em thực sự không cảm thấy gì cả, thậm chí còn thấy tính giải trí. Nhưng với những em có chút ít cảm xúc khó gọi tên nhưng chỉ đủ an toàn để tỏ ra vô cảm, nếu không được chăm sóc tâm lý, có lẽ sự mơ hồ và hoài nghi bản thân và cuộc sống sẽ đi theo cùng các em. \n\nMong rằng khi người lớn chúng ta đặt câu hỏi cho con em mình: “Vì sao thấy thế mà không can thiệp?”, “Phải đi gọi người lớn chứ?”, “Sao lại kéo rèm lại?”, chúng ta thực sự hỏi để hiểu và đủ sự lắng nghe để các em mở lòng dần: “Vì bạn kia to lớn và cầm dao nên con sợ”, “Vì con quý bạn ấy”, “Vì con nghĩ trẻ em mới cần được bảo vệ, còn cô giáo là người lớn”, “Vì con sợ mất điểm thi đua của lớp”, “Vì con muốn được các bạn nhìn là người rất ngầu, chẳng bị ảnh hưởng gì bởi mấy chuyện to tát”, “Con không biết nữa, con không nghĩ gì được lúc đó cả”... Những lời mở lòng này là sự cô đọng cho cả một tiến trình phức tạp mà các em đã trải qua. Nếu không được lắng nghe và cắt nghĩa, sự cô đọng sẽ bó cứng trong cảm giác mơ hồ và niềm tin lý trí của chính lời mở lòng ấy. Sự phức tạp của cảm xúc sống động hơn rất nhiều, thậm chí khó chịu đựng ngay cả với một người trưởng thành trong vị trí chứng kiến trực tiếp. Vì thế, sự phức tạp ấy cần được dùng lời để truyền tải ra.\n\nMong rằng Nhà trường và các gia đình không cho rằng sự việc chỉ cần giải quyết về mặt hành chính qua một số lần nỗ lực làm việc với các bên. Sự chú tâm và đồng hành với từng trải nghiệm làm người mới là nền móng để giáo dục thực hiện được sứ mệnh của mình.",
        "post_id": "10161870939031616",
        "author_id": "518026615",
        "image_urls": [
            "https:\/\/scontent.fhan5-9.fna.fbcdn.net\/v\/t39.30808-6\/550073888_10231041837132629_4387455435851034644_n.jpg?stp=dst-jpg_p180x540_tt6&_nc_cat=110&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=JKm9AybEtzkQ7kNvwFWrd7f&_nc_oc=AdnQOgHZDNe5CwVl82tfg7yWZwljCWjs3ugpikIctdiklDTy7QnZHKdHFxKdcoQfRqk&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fhan5-9.fna&_nc_gid=yFk_XDAfkZ_Ta6fObEc0eg&oh=00_AfZJnwpm6od5Khc6AI5Z51FEY1h_lq_y48bxG7YWzcV-aw&oe=68DD4AAF"
        ],
        "video_urls": [],
        "author_name": "Hiệp Phạm",
        "creation_time": "2025-09-21T00:53:59+00:00"
    }
]